“กรมราง” ลุยตรวจประเมินคุณภาพสถานีรถไฟฟ้า เสริมแกร่งคุณภาพสถานีมาตรฐานสากล

เมื่อวันที่ 26-27 พ.ค.2568 เจ้าหน้าที่กรมการขนส่งทางราง ลงพื้นที่ตรวจประเมินคุณภาพของสถานีรถไฟฟ้า ภายใต้โครงการประเมินคุณภาพสถานีขนส่งทางราง ประจำปีงบประมาณ 2568 ณ สถานีรังสิตและสถานีตลิ่งชัน รถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดง

จากการลงพื้นที่พบว่า สถานีรังสิต (RN10) เป็นสถานีสุดท้ายของสายทางรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดง เส้นทางธานีรัถยา (สายเหนือ) : สถานีกรุงเทพอภิวัฒน์ – สถานีรังสิต ตั้งอยู่ถนนช้างเอราวัณ 1 ใกล้กับถนนรังสิต-ปทุมธานี เทศบาลนครรังสิต (อำเภอธัญบุรี) จังหวัดปทุมธานี อยู่ใกล้หมู่บ้านรัตนโกสินทร์ 200 ปี ตลาด 200 ปีรังสิต สตูดิโอ เวิร์คพอยท์ สำนักงานเทศบาลนครรังสิต และฟิวเจอร์พาร์ค รังสิต แอน สเปลล์ สำหรับตัวอาคารสถานียกระดับ 3 ชั้น ได้แก่ ชั้นที่ 1 ชานชาลาสำหรับรถไฟทางไกล (ระดับพื้นดิน) ชั้นที่ 2 จำหน่ายบัตรโดยสาร และชั้นที่ 3 ชานชาลาสำหรับรถไฟชานเมือง มีทางเข้า-ออก 4 ช่องทาง ได้แก่ หมายเลข 1 และ 2 เชื่อมต่อกับถนนกำแพงเพชร 6 (ถนนไฟฉาย) ทางทิศตะวันตกของสถานี มีจำนวนผู้ใช้บริการเฉลี่ยประมาณ 3,869 คน-เที่ยว/วัน

โดยผู้โดยสารสามารถเดินทางเข้าสู่สถานี RN10 โดยใช้ถนนรังสิต-ปทุมธานีด้วยรถโดยสารขนาดเล็กร่วมให้บริการ (สองแถว) ซึ่งมีการให้บริการ 3 เส้นทาง ได้แก่ สีเขียว (รังสิต – มศว.องครักษ์) สีแดง (รังสิต – จารุศร) และสีแดง (รังสิต – คลองห้า) รวมทั้งรถแท็กซี่สาธารณะ รถโดยสารประจำทาง รถตู้ มีที่จอดรถยนต์ ที่จอดรถจักรยานยนต์ ที่จอดจักรยาน และเนื่องจากเป็นสถานีต้นทางและให้บริการทั้งรถไฟฟ้าและรถไฟทางไกล ทำให้มีผู้โดยสารมาใช้บริการจำนวนมาก ทำให้มีที่จอดรถไม่เพียงพอและมีการจอดรถบนถนนหน้าสถานี จึงควรปรับปรุงการบริหารจัดการที่จอดรถให้เป็นระบบที่ชัดเจน

สำหรับการให้บริการภายในสถานี มีป้ายบอกทิศทางและให้ข้อมูล 2 ภาษา พร้อมสัญลักษณ์ประกอบ มีการติดประกาศ เสียงประกาศคำแนะนำการเดินทาง มีจอแสดงข้อมูลสำหรับผู้โดยสารภายในสถานี (Passenger Information Display) แสดงข้อมูลและเวลาขบวนรถเข้าชานชาลา มีการประกาศประชาสัมพันธ์ข้อมูลการเดินทาง กรณีเกิดเหตุขัดข้องหรือล่าช้าจะมีการประกาศแจ้งผู้โดยสาร และการติดประกาศการจัดกิจกรรมพิเศษในบริเวณชั้นจำหน่ายบัตรโดยสาร อาทิ การให้บริการ “Pet Friendly Train” และการอนุญาตจักรยานแบบพับไม่ได้ขึ้นรถไฟฟ้า มีสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ อาทิ ห้องน้ำ บันไดเลื่อน เครื่องจำหน่ายตั๋วอัตโนมัติ เครื่องเติมเงินอัตโนมัติ ร้านค้า เก้าอี้พักคอย อุปกรณ์ปฐมพยาบาล เครื่องกระตุกหัวใจไฟฟ้าแบบอัตโนมัติ (AED) พื้นที่ห้ามสูบบุหรี่ และมีถังขยะรองรับขยะในสถานี

อีกทั้งมีการจัดให้มีสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับคนพิการ อาทิ ป้ายและสัญลักษณ์ ทางลาด/ลิฟต์เข้าสู่สถานีและชั้นชานชาลา เคาน์เตอร์จำหน่ายตั๋วโดยสาร ประตูพิเศษ (Swing Gate) ห้องน้ำคนพิการ และมีเจ้าหน้าที่ที่ให้บริการมีความสุภาพและให้การช่วยเหลือเป็นอย่างดี หากมีการเพิ่มเติมให้มีสิ่งอำนวยความสะดวก อาทิ เพิ่มตู้กดเงิน ATM เพิ่มที่นั่งสำหรับคนพิการ ป้ายแสดงทางไปสู่ลิฟต์คนพิการ ติดตั้งสัญญาณแสงและเสียงในบริเวณห้องน้ำคนพิการ และติดตั้งพื้นผิวต่างสัมผัสชนิดเตือน (Warning Block) บริเวณทางลาด จะช่วยอำนวยความสะดวกให้ผู้โดยสารมาใช้ระบบขนส่งทางรางมากขึ้น

นอกจากนี้ การจัดการด้านความปลอดภัยของสถานีมีการติดตั้งระบบป้องกันและระงับอัคคีภัยอยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน มีปุ่มและโทรศัพท์แจ้งเหตุฉุกเฉิน มีพื้นที่หลบภัยสำหรับพักรอการช่วยเหลือสำหรับคนพิการกรณีเกิดอัคคีภัยหรือเหตุฉุกเฉิน และสัญลักษณ์แสดงทางหนีไฟ/ทางออกฉุกเฉิน พื้นที่โดยรอบมีแสงสว่างเพียงพอ มีกล้องวงจรปิดครอบคลุมพื้นที่ภายในสถานี แต่ยังไม่ครอบคลุมบริเวณโดยรอบ อาทิ บริเวณที่จอดรถยนต์และรถจักรยานยนต์ มีการสุ่มตรวจกระเป๋าด้วยเครื่องตรวจจับโลหะ มีเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยตลอดการให้บริการ มีการอบรมเรื่องความปลอดภัย อาทิ การอพยพเมื่อเกิดเหตุไฟไหม้และการใช้ถังดับเพลิง อบรมหลักสูตรการปฐมพยาบาลวิธีปั๊มหัวใจ (CPR) และการใช้เครื่องกระตุกไฟฟ้าหัวใจอัตโนมัติ (AED)

ในส่วนสถานีตลิ่งชัน (RW06) เป็นสถานีสุดท้ายของสายทางรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดง เส้นทางนครวิถี (สายตะวันตก) : สถานีกรุงเทพอภิวัฒน์ – สถานีตลิ่งชัน ตั้งอยู่ซอยฉิมพลี 12 ใกล้กับถนนบรมราชชนีและถนนราชพฤกษ์ เขตตลิ่งชัน กรุงเทพฯ ตั้งอยู่ใกล้แหล่งที่อยู่อาศัย พื้นที่เชิงพาณิชย์ และโรงเรียนโพธิสารพิทยากร สำหรับอาคารสถานีมี 1 ชั้น คือ ชั้นจำหน่ายบัตรโดยสาร และชั้นชานชาลาสำหรับรถไฟทางไกลและรถไฟชานเมือง (ระดับพื้นดิน) มีทางเข้า-ออก 2 ช่องทาง ได้แก่ หมายเลข 1 เชื่อมต่อกับถนนฉิมพลี ทางทิศใต้ของสถานี หมายเลข 2 เชื่อมต่อกับถนนเลียบทางพิเศษศรีรัช – วงแหวนรอบนอก ทางทิศเหนือของสถานี มีจำนวนผู้ใช้บริการเฉลี่ยประมาณ 902 คน-เที่ยว/วัน

ผู้โดยสารสามารถเดินทางเข้าสู่สถานี RW06 โดยใช้ถนนบรมราชชนีด้วยรถโดยสารประจำทางสาย 189 รวมทั้งรถจักรยานยนต์รับจ้าง และรถแท็กซี่สาธารณะ มีที่จอดรถยนต์ ที่จอดรถจักรยานยนต์ ที่จอดรถคนพิการบริเวณด้านหน้าสถานี

ภายในสถานี มีป้ายบอกทิศทางและให้ข้อมูล 2 ภาษา พร้อมสัญลักษณ์ประกอบ มีการติดประกาศ เสียงประกาศคำแนะนำการเดินทาง มีจอแสดงข้อมูลสำหรับผู้โดยสารภายในสถานี (Passenger Information Display) แสดงข้อมูลและเวลาขบวนรถเข้า-ออกชานชาลา มีการประกาศประชาสัมพันธ์ข้อมูลการเดินทาง กรณีเกิดเหตุขัดข้องหรือล่าช้าจะมีการประกาศแจ้งผู้โดยสาร และการติดประกาศการจัดกิจกรรมพิเศษในบริเวณชั้นจำหน่ายบัตรโดยสาร อาทิ การให้บริการ “Pet Friendly Train” และการอนุญาตจักรยานแบบพับไม่ได้ขึ้นรถไฟฟ้า

อีกทั้งมีสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ อาทิ ห้องน้ำ ลิฟต์ บันไดเลื่อนภายในสถานี เครื่องจำหน่ายตั๋วอัตโนมัติ เครื่องเติมเงินอัตโนมัติ เครื่องปรับมูลค่าบัตรโดยสาร ร้านอาหาร/เครื่องดื่ม เก้าอี้พักคอย เจลแอลกอฮอล์ จุดชาร์จโทรศัพท์ ตู้กดน้ำ มุมหนังสือ ห้องปฐมพยาบาล อุปกรณ์ปฐมพยาบาล เครื่องกระตุกหัวใจไฟฟ้าแบบอัตโนมัติ (AED) พื้นที่ห้ามสูบบุหรี่ มีถังขยะแยกประเภท 4 สีรองรับขยะในสถานี

อีกทั้งมีการจัดให้มีสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับคนพิการ อาทิ ป้ายและสัญลักษณ์ พื้นผิวต่างสัมผัสเข้าสถานีและภายในสถานี ทางลาด/ลิฟต์เข้าสู่สถานีและชั้นชานชาลา ประตูพิเศษ (Swing Gate) ห้องน้ำ รถเข็นคนพิการ แผ่นพับทางลาดเข้า-ออกขบวนรถ และมีเจ้าหน้าที่ที่ให้บริการมีความสุภาพและให้การช่วยเหลือเป็นอย่างดี หากมีการเพิ่มเติมให้มีสิ่งอำนวยความสะดวก อาทิ ป้ายจุดจอดรับ-ส่ง (Drop off) จุดจอดจักรยาน ป้ายบอกทางภายนอกสถานี ข้อมูลรถโดยสารประจำทาง ตู้กดเงิน ATM เคาน์เตอร์จำหน่ายตั๋วโดยสาร ทางลาดเชื่อมระหว่างบริเวณพักคอยและชานชาลารถไฟทางไกล พัดลมบริเวณที่พักคอย ติดตั้งสัญญาณแสงในห้องน้ำคนพิการ ปรับปรุงพื้นที่หน้าทางลาดให้สามารถใช้งานได้ รวมทั้งเพิ่มป้ายทางเข้า-ออกสถานีและที่จอดรถคนพิการบริเวณทางเข้า-ออกหมายเลข 2 จะช่วยอำนวยความสะดวกให้ผู้โดยสารมาใช้ระบบขนส่งทางรางมากขึ้น

นอกจากนี้ การจัดการด้านความปลอดภัยของสถานีมีการติดตั้งระบบป้องกันและระงับอัคคีภัยอยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน มีปุ่มและโทรศัพท์แจ้งเหตุฉุกเฉิน มีพื้นที่หลบภัยสำหรับพักรอการช่วยเหลือสำหรับคนพิการกรณีเกิดอัคคีภัยหรือเหตุฉุกเฉิน และสัญลักษณ์แสดงทางหนีไฟ/ทางออกฉุกเฉิน ในพื้นที่โดยรอบมีแสงสว่างเพียงพอ มีกล้องวงจรปิดครอบคลุมพื้นที่ภายในสถานี แต่ยังไม่ครอบคลุมบริเวณโดยรอบ อาทิ ที่จอดรถยนต์บริเวณที่ทำการงานเดินรถแขวงธนบุรี มีการสุ่มตรวจกระเป๋าด้วยเครื่องตรวจจับโลหะ มีเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยตลอดการให้บริการ มีการอบรมเรื่องความปลอดภัย อาทิ การอพยพเมื่อเกิดเหตุไฟไหม้และการใช้ถังดับเพลิง อบรมหลักสูตรการปฐมพยาบาลวิธีปั๊มหัวใจ (CPR) และการใช้เครื่องกระตุกไฟฟ้าหัวใจอัตโนมัติ (AED)

โดยการลงพื้นที่ครั้งนี้ กรมการขนส่งทางราง มุ่งหวังให้เกิดการพัฒนาคุณภาพสถานีขนส่งทางรางให้เป็นไปตามมาตรฐานสากลและเพิ่มคุณภาพการให้บริการในระบบขนส่งทางราง โดยมุ่งเน้นคุณภาพตามมาตรฐานสากล 8 ด้าน ได้แก่

1.ด้านโครงสร้างพื้นฐาน (Infrastructure)

2.ด้านการเชื่อมต่อ (Connectivity)

3.ด้านข้อมูลเดินทางและประชาสัมพันธ์ (Information)

4.ด้านความปลอดภัย (Safety and Security)

5.ด้านความพร้อมของสิ่งอำนวยความสะดวก (Comfort)

6.ด้านการออกแบบตามหลัก Universal Design

7.ด้านการให้บริการ (Customer Care)

8.ด้านสุนทรียภาพ (Aesthetic)

หลังจากการลงพื้นที่ตรวจประเมินคุณภาพและความพร้อมในการให้บริการ กรมการขนส่งทางราง จะจัดทำข้อเสนอแนะเพื่อเป็นแนวทางในการปรับปรุงและพัฒนาคุณภาพสถานีรถไฟให้เป็นไปตามมาตรฐานสากล ให้ผู้ใช้บริการได้รับการบริการที่มีคุณภาพ สะดวก ปลอดภัย และเท่าเทียม

กรมการขนส่งทางราง มุ่งหวังเป็นอย่างยิ่งว่า สถานีรถไฟและสถานีรถไฟฟ้าในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล จะสามารถยกระดับมาตรฐานการบริการ เพื่ออำนวยความสะดวกในการให้บริการประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพและเป็นไปตามมาตรฐาน